Saraydüzü Tarihi

Saraydüzü; Boyabat İlçesine bağlı Bucak iken 20 Mayıs 1990 gün ve 20523 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanan 3644 sayılı Kanun’ ile ilçe olmuştur. İlçenin, köy iken Osmanlı İmparatorluğu zamanında Kızıloğlan adı altında Bucak haline getirildiği bilinmektedir. İlçemiz güney batısında bulunan Tepeköy köy’ ü hudutları içerisinde çok eskiden yerleşim yeri olan ve enkazları bulunan, kimler tarafından yaptırıldığı bilinmeyen ve “SARAYDÜZÜ” olarak adlandırılan bir yerin bulunduğu söylenmektedir.

Eski adı Kızıloğlan olan ismi, 1954 yılında “SARAYDÜZÜ” olarak değiştirilmiştir.

Bugüne kadar sırasıyla şu yönetimler altında kalmıştır:

1- Gaşkalar    : M.Ö. 1400-1300 yılları.
2- Hititler    : M.Ö. 1330-1100 yılları
3- Pafloganlar    : M.Ö. 1100-700 yılları
4- Lidyalılar    : M.Ö.546 yılı
5- İranlılar    : M.Ö.377 yılı
6- Pontus’lar            : M.Ö.183 yılı
7- Romalılar             : M.Ö. 64-  M.S. 355
8- Bizanslılar         : M.S. 395-1126

Bizanslılardan Türk Beyliklerine (Candaroğulları) geçmiştir. Çeşitli Türk Beylik ve Devletlerinin egemenliğinde çeşitli uygarlıklara ve kültüre sahne olmuştur.

İlçemiz köylerinde çeşitli dönemlere ait cami, çeşmeler ile Osmanlı dönemine ait, sanatsal açıdan zengin görünümlere sahip, işleme ve oymalarla süslenmiş pencere, kapı ve balkonları ile ilgi çeken tarihi evler bulunmaktadır. Cuma köyünde bulunan Cuma günleri bütün çevre köy halkına merkezi bir cami olma özelliği ile dikkat çekmekte olan ve yapım tarihi bilinmeyen bir cami bulunmaktadır. Bunun yanında merkezde bulunan ve bugün de ibadete açık olan Merkez Camii de tarihi bir yapı olma özelliği bakımından kayda değer bulunmaktadır.  Sınırları içerisinde bulunan bazı mağaraların tarih öncesi çağlarda yerleşim amacıyla kullanıldığı rivayet edilmektedir.

Saraydüzü 295 Km2’lik bir alanı kaplamaktadır. Denizden yüksekliği ise 410 metredir. İlçenin daha yüksek rakıma sahip köyleri de vardır. Sınırları; Doğuda Durağan-Vezirköprü, Batıda ve Kuzeyde Boyabat, Güneyde ise Kargı Osmancık ilçeleri ile çevrilidir.

İlçe Karadeniz Bölgesinde ise de kıyı kesimleri kadar arızalı ve dikey topografik şekilde değildir. Arazi nispeten yüksek dağ silsilelerinden teşekkül etmiş olup, tepeler halinde yükselip alçalmaktadır. Çöküntü ve sel yarıkları dikkati çekmektedir. İlçe sınırlarından geçmekte olan Kızılırmak ve Asarcık Çayı bir vadi meydana getirmektedir. Tarım arazisinin %40’ ı sulanabilmektedir. Yüksek tepeler ve dağlar kısmen ormanlık, kısmen fundalık ve bir kısmı çıplaktır. İlçe Karadeniz bölgesinde olmasına rağmen, Karadeniz İklimi hakim değildir.

Bölgenin iç kısmında kaldığından İç Anadolu iklimi özelliği görülür. Karayel ve poyraz rüzgarlarının hakim olduğu ilçenin, en sıcak ayları Temmuz-Ağustos, en soğuk ayları ise Ocak-Şubat aylarıdır. Yılın 80 günü yağışlıdır.